عربستان با نام رسمی پادشاهی عربستان سعودی۱ (به عربی: المملکة العربیة السعودیة) بزرگترین کشور در باختر آسیاست. این کشور که بخش عمدهٔ شبه جزیرهٔ عربستان را در بر گرفتهاست، از شمال با عراق، اردن و کویت، از سوی خاور با امارات متحدهٔ عربی، قطر و خلیج فارس، از جنوب خاوری با عمان، از سوی جنوب با یمن و از سوی باختر با دریای سرخ هممرز است. جایگاههای مهم دینی مسلمانان همچون کعبه، مسجد پیامبر و آرامگاه پیامبر اسلام در این کشور جای دارد.
عربستان سعودی با ۲٫۱۴۹ میلیون کیلومتر مساحت بزرگترین کشور غرب آسیا و دومین کشور وسیع عربنشین پس از الجزایر است. این کشور بیش از ۲۷ میلیون جمعیت دارد که فقط ۱۶ میلیون آنها شهروند این کشور و بقیه از اتباع خارجی هستند.
پادشاهی عربستان سعودی در سال ۱۹۳۲ توسط ملک عبدالعزیز بن سعود پایهگذاری شد. هرچند که جنگها و کشمکشهایی که به تشکیل عربستان منجر شد در سال ۱۹۰۲ با تصرف ریاض، خانهٔ ابا و اجدادی آل سعود، توسط ملک عبدالعزیز آغاز گردید. عربستان سعودی یک سلطنت مطلقه است. عربستان خود را کشوری اسلامی معرفی میکند و به شدت تحت تأثیر وهابیت است. عربستان سعودی کشور محل تولد اسلام است.
عربستان سعودی از بزرگترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان نفت دنیا است. این کشور در حدود یک پنجم کل ذخایر نفتی اثبات شده جهان را در خودجای داده است که این ذخایر به شکل عمدهای در استان شرقی متمرکز شدهاند. نفت ۹۵٪ از صادرات و ۷۰٪ درآمد دولت را تشکیل میدهد. هر چند اخیراً صادرات غیرنفتی افزایش یافتهاند. ثروت نفت باعث تبدیل این کشور سلطنتی بیابانی به یکی از ثروتمندترین کشورهای دنیا شده است. درآمدهای گسترده نفتی سبب مدرنیزه شدن سریع کشور و ایجاد دولت رفاه شده است. عربستان همچنین دارای ششمین ذخایر گاز طبیعی بزرگ جهان است.
عربستان سعودی تنها کشور در جهان است که رانندگی زنان را ممنوع کرده است.
اقتصاد
نوشتار اصلی: اقتصاد عربستان سعودی
رشد جمعیت عربستان سعودی میان سالهای ۲۰۰۳–۱۹۶۱.
اقتصاد عربستان سعودی، موفق و مبتنی بر نفت است.نیازمند منبع تفاوت اصلی اقتصاد عربستان سعودی با کشورهایی همچون ایران، در «ذخایر امنی» است که در اختیار دارد و به راحتی میتواند آنها را به پول نقد تبدیل کند.۹ دولت بر فعالیتهای عمدهٔ اقتصادی کنترل دقیق دارد. حدود ۳۵ درصد محصولات عمدهٔ داخلی به بخش خصوصی تعلق دارد. حدود ۹ میلیون کارگر مهاجر در عربستان سعودی مشغول به کارند.۱۰
کاهش شدید قیمت نفت در سال ۱۹۹۸ (میلادی) ضربهٔ شدیدی بر اقتصاد عربستان سعودی زده بود که سبب شد محصولات عمدهٔ داخلی به میزان ۱۱ درصد کاهش یابد و کمبود بودجه به ۳/۱۲ میلیارد دلار برسد.نیازمند منبع در سال ۱۹۹۹ (میلادی) به دلیل قیمت کم نفت، دولت برنامههایی را برای کاهش هزینه آگهی کرد و بخش بیشتری را از اقتصاد به بخش خصوصی سپرد. کمبود آب و رشد سریع جمعیت، تلاشهای دولت را برای خوداتکایی در زمینهٔ کشاورزی محدود کردهاست. عربستان سعودی با تورم ۵/۱ درصدی کمترین میزان تورم در خاورمیانه را داراست. عربستان سعودی در تولید نفت خام، پالایش نفت، پتروشیمی، سیمان، فولاد، کود شیمیایی و پلاستیک، صنعت موفقی داشتهاست.
بیشترین محصولات کشاورزی عربستان عبارتاند از گندم، جو، گوجه فرنگی، هندوانه، خرما، لیمو، تخم مرغ و شیر.
عربستان سعودی از بزرگترین قطبهای گردشگری دینی است. به دلیل واقع شدن کعبه در این کشور، بسیاری از مسلمانان جهان، به عربستان سفر میکنند. عمدهترین بازارهای جهانگردی عربستان، اندونزی، مصر، ایران و پاکستان است.
واحد پول این کشور ریال سعودی است. هر دلار آمریکا برابر با ۳٫۷۵ ریال عربستان است؛ که تقریباً با دلار ۳۰۰۰۰ریال هر ریال سعودی حدوداً معادل ۸۰۰۰ ریال ایران میباشد.
سطح فزاینده بیکاری شهروندان عربستان (حدود ۳۲ درصد) میتواند چالش جدی را برای سازگار شدن اقلیتها با جامعه به وجود آورد. به ویژه گسترش سیاسی بسیار فرتوت و کند این کشور، در حالی که در کشورهایی چون قطر و بحرین، روند رو به رشدی داشته، از سطح انتظارات مردم عربستان عقب است.۱۱
سیاست
از سال ۱۹۳۲ (میلادی) که پادشاهی سعودی بنیان نهاده شد، این کشور پادشاهی مطلقه داشتهاست. در این کشور حزب سیاسی، پارلمان و انتخابات وجود ندارد. دین از قدرتمندترین نهادهای جامعهاست و نظام دادرسی وابسته به دولت و نیروی انتظامی (شرطه) آن کشور موظف به اجرای قانونهای امر به معروف و نهی از منکر هستند. خانوادهٔ پادشاهی خواستار سلطهٔ کامل سیاسی بر عربستان سعودی بودهاند. هماکنون نیز قدرت در پادشاهی سعودی در دست کبارالعلما و پادشاه متمرکز است.
عربستان سعودی به لحاظ نوع کنترل سیستم اجرایی، یک سرزمین مستقل به شمار میآید. این کشور از ۱۳ ایالت یا استان درست شده که در رأس هرکدام از آنها، یکی از شاهزادگان سعودی فرمان میراند که از اختیارات کامل برخوردار است. در عربستان سعودی در رأس حکومت مرکزی، پادشاه قرار دارد که ریاست قوهٔ مجریه، به عنوان اصلیترین قوهٔ کشور، در دست اوست. میزان کنترل حکومت مرکزی بر همهٔ سرزمین عربستان سعودی به دلیل حضور شاهزادگان سعودی در امیری استانها، یکسان است. در این کشور از فعالیت سیاسی مخالفان به شدت جلوگیری میشود. مطبوعات در این کشور به طور کامل زیر نظر دولت است و آنان در حقیقت، بازگوکنندهٔ خط فکری و سیاست حاکم بر کشور هستند و خط مشی دولت را تبلیغ میکنند. در رأس نظام سیاسی، خاندان شاهی قرار دارد که جایگاه آن از سال ۱۹۳۲ (میلادی) با به قدرت رسیدن «ملک فیصل» در نظام جهانی برجسته شد.
عربستان سعودی برای بازسازی لبنان در سال ۱۹۹۰ (میلادی)، ۱۰۰ میلیون دلار کمک اقتصادی نمودهاست. همچنین از سال ۱۹۹۳ (میلادی)، ۲۰۸ میلیون دلار را برای کمک به مسلمانان فلسطین اختصاص دادهاست.
فرمانروایی
نوع فرمانروایی در این کشور به صورت پادشاهی در دست خاندان آل سعود است. پادشاه باید برای بیشتر تصمیمهایی که میگیرد، تأیید علما و رهبران دینی کشور را داشته باشد. پادشاه مسؤول پاسداری و نگاهبانی از مسجدالحرام در مکه و مسجد النبی در مدینه (نامور به حرمین شریفین) است.
در پادشاهی سعودی بزرگان و آموزگاران پایه نخست دین اسلام، همواره نقش مهمی در کشور بازی کردهاند و قدرت سیاسی بیپایانی دارند. بزرگان عربستان سعودی دربرگیرندهٔ دانشمندان دینی، قضات، وکلا، مدرسان، و پیشنمازان هستند. در عربستان سعودی، شورای علمای اعظم قدرت عزل و نصب پادشاه را دارند. این گروه به صورت هفتگی با شاه دیدار میکنند. در بسیاری از موارد حکومتی، شاه با علما مشورت میکند. بیشتر بزرگان عربستان سعودی به خاندان بزرگ الشیخ وابسته هستند که از نوادگان محمد بن عبدالوهاب بنیانگذار فرقهٔ وهابیت میباشند. این بزرگان، با خانوادهٔ شاهی پیوند نزدیکی دارند.
سیاست خارجی
دولت عربستان جزو کشورهای عدم تعهد (نم) است اما عملاً در طول نیم قرن گذشته متحد جهان سرمایه داری و آمریکا بوده است. اما در جنگ ایران و عراق به ناچار جانب صدام را گرفت و ۲۵ میلیارد دلار کمک در اختیار صدام قرار داد اما حمله صدام به کویت را محکوم و جزو ائتلاف آمریکابرای اخراج عراق از کویت شد. در جنگ خلیج فارس اما جانب احتیاط را گرفت و از سرنگونی صدام که فضا را برای به قدرت رسیدن شیعیان هموار میکرد حمایت نکرد.۱۲
دفاع از عربستان و شبه جزیره عربی و دفاع از عرب و روابط حسن همسایگی از اصول سیاست خارجی عربستان است. در سال ۱۳۴۹ هـ وزارت خارجه پایهگذاری شد در آن سال ۹ نمایندگی بیگانه در عربستان وجود داشت. اکنون ۱۵۷ نمایندگی و سفارتخانه وجود دارد که ۹۸ سفارت در ریاض و۵۹ کنسولگری در ریاض و جده و ظهران وجود دارد.۱۳۱۴
در سال ۱۳۴۸ هـ، اولین سفارت عربستان در خارج در قاهره، بازگشایی شد و تا سال ۱۳۵۴ هـ / ۱۹۳۶م، به ۵ سفارتخانه و تا سال ۱۹۵۱م به ۱۸ سفارت افزایش یافت تا اکنون که بیشتر از ۷۷ سفارة و۱۳ قنصلیة وسه مکتب تجاری وجود دارد.۱۳۱۴
.۱۵
منبع: ویکی پدیاعربی و انگلیسی ۲
حمله به یمن
ملک سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه جدید عربستان سعودی ششم فروردین ۱۳۹۴ ساعت ۱۲ نیمه شب به وقت ریاض، دستور حمله به حوثیهای یمن و مداخله نظامی به فرماندهی عربستان در یمن (۲۰۱۵ میلادی)را صادر کرد.
در این عملیات که «توفان کوبنده» نام گرفته، ۱۰ کشور از جمله شماری از کشورهای خلیج فارس شرکت دارند و آسمان یمن منطقه ممنوعه اعلام شده است.
کشورهای شورای همکاری خلیج از جمله امارات، بحرین، قطر و کویت بجز عمان، بیانیهای برای حمله نظامی علیه یمن صادر کردند دو روز بعد اتحادیه عرب نیز از حمله حمایت کرد.۳
خاندان آلسعود
دودمان آلسعود که قدرت را از سال ۱۹۳۲ میلادی، در دست دارد، نام کشور را منصوب به نام قبیله خود کردهاست.۱۶
دولت اول سعودی که همزمان با گسترش اندیشه محمدبن عبدالوهاب در شبه جزیره عربستان بود از سال ۱۱۳۹ تا ۱۲۲۹ هجری قمری و دولت دوم از سال ۱۲۳۵ تا ۱۳۰۹ هجری قمری به طول انجامید و دولت سوم نیز از سال ۱۳۱۹ شروع شده و تاکنون ادامه دارد. عبدالعزیزبن عبدالرحمن پدر شاهان و شاهزادگان کنونی عربستان در سال ۱۲۹۷ هجری قمری متولد شد. زمانه تولد و رشد عبدالعزیز مصادف با بروز جنگهای داخلی و کشت و کشتار در این کشور بود. وی پس از رسیدن به دوران جوانی به فکر ساماندهی و اتحاد کشور افتاد و توانست با جنگاوری در سال ۱۳۱۹ شهر ریاض را که در تصرف آل رشید بود باز ستاند. در سال ۱۳۳۰ نیز اسکان اعراب صحراگرد و تأسیس گروههای رزمی عشیرهای را آغاز کرد وی سرانجام پس از تسخیر همه مناطق عربستان در سال ۱۳۵۱ هجری نام کشور حجاز را به المملکة العربیة السعودیة تغییر داد و خود را پادشاه نامید. وی پس از نیم قرن جنگ و کشمکش بر سر قدرت و مدیریت کشور در سال ۱۳۷۳ هجری قمری درگذشت و فرزندش سعود جانشین او شد. پس از سعود فیصل و بعد خالد و فهد و سپس ملک عبداللّٰه و اکنون سلمان بن عبدالعزیز در عربستان حاکم است. در عربستان شاهان بر اساس قانون اساسی حاکم مطلق هستند و همه امورکشوری ولشکریزیرنظر مستقیم آنان است. خانواده سلطنتی و شاهزادگان نیز که اکنون تعداد آنان را تا ۲۰ هزار هم نوشتهاند در دستگاه حکومت از جایگاه رفیعی برخوردار هستند.۱۷
در عربستان سعودی ۷ هزار عضو از دودمان سلطنتی آلسعود، به تمامی کشور و بیش از ۲۵ میلیون ساکن آن حکمرانی میکنند. این گروه علاوه بر در دستداشتن تمامی امور حساس کشور، ثروتهای نجومی حاصل از فروش نفت و گاز و تمامی امور کشور را بدون حضور هر گونه نهاد انتخابی و یا نظارت مردمی در اختیار خود گرفتهاند.۱۶
فرهنگ
جامعه عربستان بر پایه روابط قبیلهای استوار است. وجود تعصب و علقه نیرومند قبیلهای به علاوه مذهب، شکل دهنده کلی فرهنگ جامعه میباشد. با این که دین اسلام در این سرزمین ظهور نمود و مدت زمانی این سرزمین مرکزیت جهان اسلام را به عهده داشت، اما از آنجا که در سرزمین فوق قبیلههای زیادی زندگی میکنند و هر کدام آداب و رسوم خاص خود را به عنوان یک میراث نگهداری میکنند.۱۸
امروزه سه جناح عمده در داخل آل سعود وجود دارد که هریک درصدد قبضه کردن قدرت است. گروه اول خاندان فهد است که از دهه، به صورت گروه غالب در خانواده سعودی بوده است و از نایف بن عبدالعزیز، سلطان بن عبدالعزیز، سلمان بن عبدالعزیز و. . . تشکیل شده و همگی از یک مادر بوده و به قبیله سدید وابستهاند. گروه دوم که ملک عبدالله از آن خانئتم در حال حاضر پادشاه عربستان است، از مادر دیگری هستند که به قبیله شمر وابستهاند. سعود بن فیصل، وزیر امور خارجه نیز از این گروه است. گروه سوم، فرزندان فیصل هستند که فاقد تشکیلات گروهی هستند و افرادی چون خالد بن فیصل و ترکی فیصل به آن تعلق دارند.۱۹
نظام حقوقی عربستان سعودی برگرفته از فقه حنبلی یکی از مذاهب اسلامی است. بر اساس احکام دین اسلام، مردان در صورت تمایل مجاز به ازدواج با حداکثر چهار زن هستند. مجازات زنای محصنه در کشور سعودی، سنگسار است.نیازمند منبع مجازات قتل عمد، قاچاق مواد مخدر، عمل لواط و سرقت مسلحانه، در کشور عربستان سعودی اعدام است. بر اساس رویه معمول در عربستان سعودی، محکومان به اعدام را معمولاً گردن میزنند. اما در برخی موارد نیز محکومین به اعدام، تیرباران میشوند.۲۰ در برخی موارد مرتبط با جرایم سنگین، جسد محکومین پس از گردنزدهشدن برای عبرت به صلیب کشیده میشود.۲۱
مطابق سنت رایج در عربستان سعودی، در مراسم عروسی و میهمانیها، محل میهمانان زن و مرد از هم جُداست.۲۲
وضع زنان
تاکنون قانونی برای «تعیین حداقل سن ازدواج» در عربستان سعودی وضع نشده است. برخی از روحانیون تندروی سعودی با قانونیشدن «تعیین حداقل سن ازدواج» مخالفت میکنند، اما با این وجود تأکید دارند که بر اساس قوانین اسلامی، عروس باید در هنگام ازدواج به بلوغ جنسی رسیده باشد.۲۳
رانندگی زنان در عربستان سعودی ممنوع است و با وجود برخی تلاشهای انجام شده برای برداشتن این ممنوعیت، به دلیل مخالفت مقامهای دینی این کشور، این تلاشها به نتیجه نرسیده است.
در ۲۴ اوت ۲۰۰۶ (میلادی) طرح یکی از نمایندگان مجلس مشورتی عربستان سعودی در مورد دادن حق رانندگی به زنان این کشور رد شد. رئیس مجلس این کشور در این مورد گفت: موضوع رانندگی زنان بر اساس فتوای مقامات مذهبی کشور ممنوع است و مجلس حق دخالت در این مورد را ندارد. آل زلفه، نمایندهای که موضوع لزوم دادن حق رانندگی به زنان را مطرح کرده بود، میگوید: چنانچه زنان حق رانندگی داشته باشند، مجبور به بهکارگیری مردان بیگانه به عنوان راننده نیستند و این مسئله افزون بر حل مشکلات اجتماعی، به اقتصاد خانواده نیز کمک میکند.
در سال ۱۹۹۰ (میلادی)، چهار زن آلمانیالاصل مقیم سعودی، با نادیده گرفتن این ممنوعیت، اقدام به رانندگی در سطح شهر ریاض کردند که بلافاصله توسط پلیس دستگیر شدند. روزنامههای محلی نوشتهٔ توهین آمیزی علیه آنان پخش کردند و خواستار اخراج آنها از شهر شدند.
بزرگان عربستان سعودی نیز بر حرام بودن رانندگی زنان به دلیل ایجاد فساد و آسیب رساندن به عفت، پا فشاری کردند.۲۴
از سوی دیگر، سازمان رانندگی عربستان آگاهی داد که علت ممنوعیت رانندگی زنان این است که زنان اگر روبند را نگه دارند، به سختی میتوانند رانندگی کنند و این احتمال تصادفات را افزایش خواهد داد.
دولت عربستان سعودی اعلام کرده که زنان نمیتوانند در نخستین رأیگیری سراسری این کشور که گزینش شورای شهر است، رأی دهند. علما این تصمیم دولت را تأیید و رأی دادن زنان را موجب فساد و خلاف عفت دانستند.نیازمند منبع عمر هیاج الزین به عنوان رئیس دولت اعلام کرد که زنان فاقد شایستگی لازم برای گزینش دربارهٔ نامزدهای رأیگیری هستند. هر چند برخی دیگر اعلام این ممنوعیت را مشکل هویت زنان میدانستند و این که بیشتر زنان کارت شناسایی ندارند.
تحصیلات و آموزش زنان
با این که دولت سعودی دختران را از آموزش منع نکردهاست و حتی آموزش رایگان نیز برای ایشان در نظر گرفتهاست، حضور دختران در آموزشگاهها و مدارس بسیار محدود است. بر اساس آمار رسمی دولت سعودی، ۵۵ درصد دانش آموزان دبستان، ۷۹ درصد دانش آموزان راهنمایی و ۸۱ درصد دانش آموزان دبیرستان پسر هستند. دیدگاههای سنتی در عربستان سعودی باعث شدهاست که بسیاری از دختران در سنین پایین مدرسه را ترک میگویند. در عربستان سعودی، مدارس و دانشگاههای متفاوت برای دختران و پسران وجود دارد و هیچ مدرسهٔ مختلطی در آن جا یافت نمیشود. با این حال بسیاری بر این باورند که مدرسهها و دانشگاههای مربوط به زنان از کیفیت آموزشی پایینتری برخوردارند. تحصیل زنان در همهٔ رشتههای فنی و مهندسی، و نیز رشتهٔ حقوق ممنوع میباشد.۲۵
فعالیت اقتصادی زنان
در قوانین سعودی، زنان تنها مجاز به فعالیت در زمینه آموزش و بهداشت و یا چندین مورد استثنائی دیگر هستند و در حین کار به هیچ صورت اجازه تعامل با مردان را ندارند.۲۶ آموزش برای زنان بسته به کلاسهای دختران میشود و آنها حق آموزش برای پسران را ندارند. با این حال باز هم شرکت زنان در کارها بسیار بسته است و برای این کارها نیز اجازهٔ رسمی شوهر یا ولی شرط محسوب میشود.۲۷ علما گماردن زن به هر کاری که باعث همکاری و ارتباط با مردان نامحرم میشود، را حرام اعلام کردهاند.
حضور زنان در اجتماع
ورود زنان بدون همراهمی محرم به بسیاری از مکانهای عمومی سعودی از جمله بانکها، رستورانها و فروشگاهها ممنوع استنیازمند منبع رستورانهای سعودی معمولاً دو بخش جدا برای مجردها و خانوادهها دارندنیازمند منبع. بخش خانوادگی رستورانها به غرفههای کوچک تقسیم شدهاست که زنان میتوانند در آن نقاب را برداشته و غذا بخورند بدون این که مرد نامحرمی وارد شود.۲۸ شرکت زنان در مجامع عمومی حتی در مسجد بسیار کم است. از زنان سعودی انتظار میرود هنگام بیرون آمدن از خانه، حتماً با مرد محرم همراه باشند.
حق سفر
علمای حنبلی سفر زنان را بدون همراهی مردی از محارمش ممنوع میدانند. در سعودی این قانون به دقت اجرا میشود و به زنانی که محرمی به همراه ندارند، اجازهٔ بیرون شدن داده نمیشود. این قانون هم در سفرهای درون کشور و هم در سفرهای برون کشوری انجام میشود.۲۹
حجاب
برداشت علمای سعودی از حجاب اسلامی، پوشاندن تمام بدن از جمله چهره و دستهاست. پلیس دینی عربستان همواره بر این نوع پوشش زنان پافشاری داشته و زنانی را که چهرهٔ خود را در دیدگان مردم میگشودند، به زندان و تازیانه محکوم میکردهاست.
پوشاندن دستها و چهره برای تمام دخترانی که به بلوغ رسیدهاند، اجباری است. آموزشگاههای سعودی همهٔ دخترانی را که بیش از ده سال سن دارند، مجبور به پوشیدن روبنده میکنند. از زنان و دختران انتظار میرود هنگام بیرون آمدن از خانه، چهره و دستهای خود را به طور کامل بپوشانند. پلیس مذهبی عربستان سعودی که مطوعین نام دارد، بر رعایت حجاب نظارت دقیق دارد. نیروهای مطوعین در مرکزهای خرید، رستورانها، فروشگاهها، معابر و گذرگاهها گشت میزنند و زنانی را که حجاب موافق مقررات شرعی ندارند، دستگیر مینمایند.
در سال ۲۰۰۳ (میلادی)، پافشاری پلیس دینی عربستان سعودی دربارهٔ رعایت روبند، به مرگ پانزده دختر نوجوان در آتشسوزی یک مدرسهٔ راهنمایی دخترانه در مکّه انجامید. نیروهای وابسته به دولت ریاض، در این سانحه، مانع از آن شدند که دخترانی که صورت خود را نپوشانده بودند، از کام آتش بگریزند. روزنامهنگارهای عربستان سعودی در بیرون کشور از این کار نیروهای مطوعین ابراز نفرت و انزجار کردند. مرگ این دختران جنجال بزرگی در عربستان سعودی به راه انداخت و مقامهای سعودی را بر آن داشت تا کنترل کامل آموزشگاههای دخترانه را دوباره بازپس بگیرند. از یک سو این رویداد باعث انتقاد اصلاحطلبان به سیاستهای دینی کشور عربستان سعودی شد، عبدالکریم قلعاد گفت که اجبار زن برای پوشاندن چهرهاش در دین نیست. با این حال این انتقادات، تأثیر ویژهای نداشتهاست و حاکمیت دینی عربستان مخالفت خود را با هر گونه آزادی بیشتر زنان اعلام نمودهاست. پلیس دینی تا به حال برخی از زنان سعودی درسخواندهٔ بیرون کشور را برای جرایمی چون نداشتن پوشش کامل به تازیانه محکوم کردهاست.
در پایان سال ۲۰۰۴ (میلادی)، زنان که تاکنون شناسنامه مستقل نداشتند، و تنها نامشان در شناسنامهٔ پدر آورده میشد، دارای شناسنامهی مستقل گردیدند، اما عبدالعزیز الشیخ با پافشاری بر حرام بودن گشودن چهرهٔ زنان، مخالفت خود را با عکسدار کردن شناسنامهها اعلام کرد الگو:نیازمند به منبع.
فرهنگ روبند
یک زن روبندهپوش در عربستان سعودی.
پوشش زنان سعودی در مجامع عمومی، چادر سیاه گشادی است که از سر تا پا را در بر میگیرد و عبایه گفته میشود. پوششی که چهرهٔ زنان سعودی را فرامی گیرد، نقاب (روبنده) نام دارد.
نقابها در عربستان سعودی به سه شکل هستند. نقاب کامل که معمولاً به وسیلهٔ یک یا چند پردهٔ نیمهشفاف یا مشبّک، چشمهای زن را هم میپوشاند، نقاب درزدار یا نقاب مُشِقّ که یک یا دو شکاف برای چشمها در آن در نظر گرفته شدهاست، گونهٔ سوم نیم نقاب است که علاوه بر چشمها، پیشانی و ابروی زن را نیز نمایان میکند. (علما این نوع روبند را حرام دانستهاند) علمای عربستان سعودی از جمله شیخ ابن عثیمین، شیخ ابن باز، شیخ صالح المنجّد و عبدالعزیز الشیخ که از آیین حنبلی و دعوت محمد بن عبدالوهاب، مشهور به سلفیه، پیروی میکنند، اجماعاً باور به واجب بودن پوشانیدن چهره (به جز چشمها) هستند.
ورزش زنان
محافظهکاران مذهبی در عربستان معتقدند که قوانین اسلام ورزش زنان در ملاءعام را حرام کردهاست.۳۰ سازمان دیدهبان حقوق بشر در گزارشی به تاریخ فوریه ۲۰۱۲ میلادی، مدعی شد که مقامات سعودی رفتاری تبعیضآمیزی نسبت به ورزش زنان در آن کشور دارند. گفتنی است تا قبل از برگزاری المپیک ۲۰۱۲ لندن، عربستان هیچ ورزشکار زنی را به المپیک اعزام نکرده بود و در این رقابتها بود که برای اولین بار دختری از عربستان در رشتهٔ جودو (با پوشش اسلامی) در رقابتهای المپیک حاضر شد.۳۱
دین
اسلام تنها دین رسمی در عربستان سعودی است. ساخت عبادتگاهی به غیر از مسجد در عربستان سعودی ممنوع است.۳۲
آیین رسمی کشور عربستان سعودی اسلام سلفی میباشد. آیینهای دیگر اهل تسنن و مذهب شیعه نیز در عربستان سعودی رواج دارند. احکام و فتواهای دینی در عربستان سعودی، فرهنگ و سیاست را تحت تأثیر قرار میدهد. هماکنون شیخ عبدالعزیز الشیخ، بالارتبهترین روحانی وهابی در عربستان سعودی است.۳۳
دین رسمی کشور عربستان، اسلام است و پیروان ادیان دیگر در این کشور جایگاهی ندارند. بر اساس آمارهای منتشره دولتی حدود ۸۵درصد از شهروندان سعودی سنی و از مذهب احمد بن حنبل پیروی میکنند و ۱۵ درصد بقیه نیز شیعیان هستند که بیشترین آنان در منطقه شرقیه عربستان سکونت دارند. اگر چه در ظاهر به فتاوی احمدبن حنبل عمل میشود لیکن آیینی که محمدبن عبدالوهاب آنرا پایهگذاری کرده است بیشتر در جامعه حاکمیت دارد.۳۴
شصت درصد جمعیت ۲۷ میلیونی عربستان سعودی را عربهای بومی با آیین حنبلی (از آیینهای اهل سنت) که دین ارد و بیش از چهار میلیون نفر شیعه (دوازده امامی، زیدی و اسماعیلی) هستند که این مردم بیشتر از جمعیت شیعی کشورهای کویت، قطر، یمن، عمان و امارت متحدهٔ عربی است.نیازمند منبع با وجود در اقلیت بودن شیعیان در عربستان، سکونت آنان در ناحیه استراتژیک و میادین نفتی قوار، قطیف و احساء جایگاه برتری به آنان دادهاست.۳۵
دیگر دانستنیها
فروش سگ و گربه در این کشور ممنوع است.۳۶
ورود غیرمسلمان بنا به حرمت مکانهای اسلامی، به بخشهای حجاز (شهرهای مکه و مدینه) ممنوع است. سازندهی بهترین هتل مکه (هتل هیلتون) که غیرمسلمان است، مجبور شد از راه دوربین و بر روی یکی از تپههای دور شهر پروژه ساخت هتل را دیدهبانی و پیگیری کند.۳۷
سالن سینما در عربستان وجود ندارد.۳۸
عکسبرداری در بیشتر جاهای عمومی ممنوع است.۳۹
جادوگران گردن زده میشوند.۴۰
بعضی از دانشمندان دینی عربستان خواهان قانونی شدن بردهداری هستند.۴۱
در جاهای عمومی و غذاخوریها جداسازی جنسیتی به شدت اجرا میشود.۲۸
بر اثر فشار بیش از حد بر روی زنان، آمار خودکشی زنان بالاست.۴۲
در عربستان، مجازات اسلامی اجرا میشود که در بر گیرندهٔ حدود و قانونهای تعزیراتی است برای نمونه، چهار انگشت فرد دزد بریده میشود. همچنین در بعضی موردها و برای قصاص اندام دیگر بدن نیز بریده میشود.۴۳ در این کشور افراد بزهکار در ملأ عام گردن زده میشوند.
تاکنون میلیونها کتاب دینی اقلیتهای دینی توقیف و آتش زده شدهاست.
حکومت سعودی معاهده حقوق بشر سازمان ملل را خلاف اسلام میداند و تاکنون حاضر به امضای آن نشده است. از این رو، خود را ملزم به رعایت مفاد آن نمیداند و کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل نیز مبنایی برای برخورد با موارد نقض حقوق بشر در این کشور ندارد.۴۴پیوند مرده
مردان مجاز هستند ۴ همسر قانونی داشته باشند، و داشتن بیشتر از ۴ همسر بر خلاف قانون اسلامی به حساب میآید.۴۵
بیماری سندروم تنفسی خاورمیانه
نوشتاراصلی:سندروم تنفسی خاورمیانه
بیماری سندرم تنفسی خاورمیانه، اولین بار در سال۲۰۱۲ در عربستان سعودی گزارش شد. این بیماری در اثر ویروسی از خانواده کوروناویروس به اسم MERS-CoV ایجاد میشود. حدود یک سوم از مبتلایان به MERS جان میبازند. تاکنون همه موارد بیماری از ۶ کشور درون یا نزدیک عربستان سعودی گزارش شدهاند. این ویروس از طریق تماس نزدیک از افراد آلوده به دیگران منتقل شده است. این ۶ کشور عبارتند از: عربستان سعودی، امارات متحده عربی، قطر، عمان، یمن و کویت. تا کنون مواردی نیز در ۶ کشور دیگر به دلیل سفر به کشورهای بالا گزارش شدهاند که عبارتند از: انگلیس، فرانسه، تونس، ایتالیا، مالزی و آمریکا. در ایران دو مورد ابتلاء به این ویروس گزارش شده است که از سفر حج برگشتهاند که تا کنون یک نفر از آنها که زنی ۵۳ ساله و اهل کرمان میباشد جان باخته است.
